Wojsko przejmie prywatny samochód. Są już nowe przepisy

Sejm w ekspresowym tempie przyjął zaktualizowaną ustawę o obronie Ojczyzny. Poruszono w niej kwestię rekwirowania pojazdów na potrzeby wojskowe. Przepisy wejdą w życie już 23 kwietnia.

Ustawa o obronie Ojczyzny powstała w bardzo szybkim tempie – projekt opublikowano kilka dni po ataku Rosji na Ukrainę. Już 11 marca została przegłosowana w Sejmie, a Senat nie wniósł poprawek, dzięki czemu już 18 marca prezydent mógł podpisać nową ustawę. Dokument pojawił się 23 marca w Dzienniku Ustaw – to oznacza, że przepisy wejdą w życie 23 kwietnia 2022 r.

Zobacz: Wojsko zaczęło rekwirować samochody! To skutek zagrożenia wybuchem wojny na Ukrainie?

Ustawa zwiększa wydatki związane z obroną kraju i zawiera sporo innych regulacji powiązanych z tą kwestią. Jedną z ważnych spraw z punktu widzenia właścicieli samochodów, jest doprecyzowanie kwestii tzw. świadczeń rzeczowych na rzecz wojska.

Zalicza się do nich możliwość przejmowania przez armię cywilnych pojazdów. W ten sposób wojsko może zabezpieczać park maszynowy na wypadek, gdyby wybuchł konflikt i nastąpiłaby konieczność powszechnej mobilizacji.

Procedura przejęcia pojazdu przez wojsko

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta na wniosek wojska w trybie administracyjnym nakłada obowiązek świadczeń rzeczowych, w tym użyczenia pojazdu na rzecz armii.

Warto zwrócić uwagę na bardzo ważną kwestię – wojsko nie może żądać bezpośrednio wydania samochodu, nawet w przypadku powszechnej mobilizacji.

Urzędnicy muszą powiadomić właściciela pojazdu, a także uzasadnić decyzję najpóźniej na 14 dni od daty przejęcia pojazdu. Właściciel samochodu ma dwa tygodnie na odwołanie się od decyzji urzędników do wojewody.

Jeśli właściciel pojazdu przegapi termin, nie będzie miał możliwości odwołania się od wezwania. Pismo o zajęciu pojazdu doręcza się na 14 dni przed wykonaniem świadczenia.

Zobacz: Krzysztof Rutkowski kupił nowe auto. To transporter opancerzony za 3 mln zł!

Wyjątkiem są sytuacji, gdy wykonanie świadczenia następuje w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej Sił Zbrojnych. Takie wezwanie ma nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

Ważną informacją dla właściciela pojazdu jest to, że ma obowiązek wydać pojazd w terminie i miejscu wskazanym na wezwaniu, a pojazd musi być gotowy do użytkowania. Ustawa nie zmieniła terminów użyczeń pojazdów, które są możliwe w dwóch wariantach:

• 48 godzin w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej Sił Zbrojnych,
• 7 dni w związku z ćwiczeniami wojskowymi.

Co ważne, nie tylko wojsko może się zgłosić po cywilny samochód. Ustawa wymienia jednostki organizacyjne wykonujące zadania na potrzeby obrony państwa: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Straż Graniczna, Służba Ochrony Państwa, Państwowa Straż Pożarna, Służba Więzienna, Straż Marszałkowska, Krajowa Administracja Skarbowa, jednostki organizacyjne podległe i nadzorowane przez Ministra Obrony Narodowej, niewchodzące w skład Sił Zbrojnych, a także terenowe organy administracji rządowej, instytucje państwowe, organy samorządu terytorialnego oraz inne jednostki organizacyjne.

Służby zapłacą za użyczenie

Ustawa przewiduje wynagrodzenie za użyczenie samochodu na potrzeby wojska lub innych służb. Precyzuje to art. 634. 1: „Za używanie przedmiotu świadczenia rzeczowego przysługuje jego posiadaczowi ryczałt w wysokości odpowiadającej szkodzie poniesionej wskutek jego dostarczenia oraz stawce jego amortyzacji”. Wysokość ryczałtu ustalana jest oddzielnym rozporządzeniem i będzie corocznie waloryzowana.

Poza tym pojazd musi być użytkowany zgodnie z jego przeznaczeniem. Wojsko (lub służby) ma obowiązek zwrócić przedmiot świadczenia w stanie niepogorszonym.

Służby mundurowe są odpowiedzialne za wszystkie „szkody wynikłe z niezwrócenia go w terminie oraz z tytułu napraw wykonywanych po tym terminie wskutek uszkodzeń powstałych w czasie używania go przez biorącego” – tę kwestię reguluje art. 633.