Jazda bez prawa jazdy w 2022 roku – ile wynosi mandat i co za to grozi?

23 grudnia 2022

Jazda bez prawa jazdy aktualnie wiąże się ze znacznie poważniejszymi konsekwencjami niż jeszcze w ubiegłym roku.

Jeszcze do niedawna jazda bez prawa jazdy karana była co najwyżej 500-złotowym mandatem. Tak było jeszcze przed wejściem w życie nowego taryfikatora. Kwota była jeszcze niższa i wynosiła 300 zł, gdy kierowca miał prawo jazdy, ale na inną kategorię (np. posiadacz prawa jazdy na kategorię A, czyli „motocyklowego” prowadził samochód osobowy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, co wymaga już kategorii B). To już nieaktualne!

Jazda bez prawa jazdy czyli bez uprawnień, a nie bez dokumentu

Na wstępie jeszcze istotna uwaga. Pisząc „jazda bez prawa jazdy” mamy na myśli sytuację, gdy samochód jest prowadzony przez osobę nie posiadającą uprawnień do prowadzenia pojazdu danej kategorii, a nie przypadek, gdy po prostu nie mamy przy sobie fizycznie samego dokumentu prawa jazdy. W Polsce nie trzeba już mieć przy sobie fizycznie prawa jazdy, bo w razie kontroli drogowej policjanci mogą sprawdzić uprawnienia kierowcy w bazie CEPiK. Jednak brak uprawnień naraża kierującego na znacznie surowsze konsekwencje, niż jeszcze w ubiegłym roku, gdy obowiązywał „stary” taryfikator.

Kurs na prawo jazdy kategorii C+E – ile kosztuje, wymagania i jak przebiega egzamin?

Jazda bez prawa jazdy – jakie kary?

Wejście w życie nowego taryfikatora w 2022 roku bardzo zmieniło kwestię karania kierujących pojazdami mechanicznymi bez wymaganych uprawnień. Ważną zmianą od 2022 roku jest to, że aktualnie każdy przypadek kierowcy prowadzącego pojazd mechaniczny bez uprawnień jest rozstrzygany sądownie. Dlatego tak naprawdę nie ma mandatu nakładanego przez policjanta lecz jest sądownie orzekana grzywna, a kara całkowita może być jeszcze wyższa. Wiele jednak zależy od tego, czy kierowca miał prawo jazdy, ale zostało ono mu zatrzymane, czy też kierowca nigdy nie miał uprawnień do prowadzenia pojazdów lub wcześniej otrzymał on sądowny zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych.

W pierwszym przypadku (np. kierowca, który miał uprawnienia, ale zostały mu one zatrzymane np. na trzy miesiące za przekroczenie o ponad 50 km/h prędkości w terenie zabudowanym), kierowca popełnia wykroczenie (mówi o tym art. 94 Kodeksu Wykroczeń), które karane jest minimalną grzywną w kwocie 1500 zł, ale może ona wynieść nawet 30 000 zł. Oprócz tego sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Jeżeli okres bez prawa jazdy jest dłuższy niż rok, oznacza to tak naprawdę całkowite cofnięcie uprawnień, po upływie okresu kary, taki kierowca musi ponownie podchodzić do egzaminu na prawo jazdy.

Jeżeli natomiast kierowca prowadził auto mimo orzeczonego sądownie zakazu prowadzenia pojazdów, wówczas nie popełnia już wykroczenia a przestępstwo z art. 244 Kodeksu Karnego. W takim przypadku konsekwencje są poważniejsze: kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.