Site icon Motocaina

Via Carpatia to droga donikąd? Oto dlaczego Polska wschodnia wciąż nie ma swojej ekspresówki

Katarzyna Frendl
Via Carpatia

Spis treści

Gdy w 2016 roku rząd PiS ogłaszał budowę Via Carpatia – nowej trasy szybkiego ruchu, która miała połączyć północną i południową granicę Polski, omijając zatłoczoną Warszawę – brzmiało to jak rewolucja dla transportu. Miała być symbolem nowoczesności, odpowiedzią na potrzeby kierowców i firm przewozowych, a przede wszystkim szansą na rozwój zaniedbanej Polski wschodniej. Miała być dumą polskiej infrastruktury – drogą, która połączy Bałtyk z Morzem Czarnym i Adriatykiem, otwierając wschodnią Polskę na handel i turystykę. Minęło blisko 9 lat, a zamiast gotowej drogi mamy niekończące się przetargi, protesty ekologów i decyzje, które ciągle się zmieniają. Kiedy tak naprawdę pojedziemy tą trasą? I dlaczego polskie drogi szybkiego ruchu zawsze powstają z opóźnieniem?

Via Carpatia – co to jest?

Via Carpatia to nie jedna droga, a sieć połączeń, które mają stworzyć ciągłą trasę od granicy z Litwą aż po Słowację. Jej kluczowe elementy to:

Pomysł był prosty: zamiast jechać przez zatłoczoną A2 czy krętą DK8, kierowcy mieli zyskać płynną, nowoczesną trasę, która skróci czas przejazdu nawet o kilka godzin. Tyle teorii. W praktyce okazało się, że budowa tej drogi to nie tylko kwestia wylania asfaltu, ale także walki z przyrodą, unijnymi przepisami i błędami w planowaniu.

Międzynarodowy wymiar Via Carpatii

Połączenie 11 krajów

Trasa jest częścią paneuropejskiego korytarza transportowego, łączącego:

Gospodarcza rewolucja dla Polski Wschodniej

Oczekiwania UE są takie: Via Carpatia ma być gotowa do 2030 r., aby sprostać wymogom transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T).

Przełomowy 2024 r.

Po latach planowania, sporów środowiskowych i biurokratycznych opóźnień w końcu coś drgnęło. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) Oddział Kielce ogłosiła w grudniu 2024 r. wydanie decyzji ZRID (Zezwolenie na Realizację Inwestycji Drogowej) dla kluczowego odcinka Via Carpatia – od granicy województwa mazowieckiego i lubelskiego do Międzyrzeca Podlaskiego. To był formalny sygnał do rozpoczęcia prac, ale też kolejny test cierpliwości kierowców. Pełne otwarcie trasy planowane jest dopiero na pierwszą połowę 2027 roku. Czy ta inwestycja przyspieszy Via Carpatię, czy tylko dołoży kolejną cegiełkę do wieloletniego pasma niedotrzymanych obietnic?

Obwodnica Międzyrzeca Podlaskiego – szczegóły

Parametry trasy

Kluczowy jest węzeł Łukowisko, który połączy S19 z autostradą A2. Jego budowa już trwa w ramach osobnego projektu. To strategiczny punkt – w przyszłości umożliwi płynny przejazd z północy na południe Polski bez wjazdu do Warszawy.

Via Carpatia w liczbach

Cele długoterminowe

Kontekst opóźnień i problemów

Spór o Biebrzański Park Narodowy

Jednym z największych problemów okazał się przebieg trasy przez cenne przyrodniczo tereny. Pierwotny projekt zakładał, że dwie drogi (S8 i S19) będą biegły przez Biebrzański Park Narodowy, co spotkało się z ostrym sprzeciwem ekologów.

Rząd próbował znaleźć kompromis – zamiast ekspresówek zaproponowano obwodnice i drogi dwujezdniowe, ale i tak cały proces się przeciąga.

Główne powody opóźnień Via Carpatia?

Brak spójnej koncepcji

Kolejnym problemem jest ciągłe zmienianie planów.

Problemy z finansowaniem i wykonawcami

Wielkie inwestycje wymagają stabilnego finansowania i sprawnej organizacji. Tymczasem:

Perspektywa kierowców: kiedy realne otwarcie?

Via Carpatia wciąż przypomina układankę, w której brakuje połowy elementów. Dopóki nie ruszą kluczowe odcinki (np. przez Biebrzański Park), trasa nie spełni swojej roli.

Polskie drogi: historia niedotrzymanych terminów

Via Carpatia nie jest wyjątkiem. W Polsce niemal każda duża inwestycja drogowa ma opóźnienia. Oto kilka przykładów.

1. Autostrada A2 (Świecko – Terespol)

2. Obwodnica Augustowa (Via Baltica)

3. S7 (Gdańsk – Kraków)

Te przykłady pokazują, że problem nie leży w konkretnym rządzie, ale w systemie – zbyt skomplikowanych procedurach, braku długofalowego planowania i ciągłych zmianach koncepcji.

Argumenty ZA: dlaczego kierowcy powinni trzymać kciuki?

„Warszawa? Omijam szerokim łukiem!”
Dziś każdy, kto jedzie z północy na południe Polski, musi albo przebijać się przez warszawskie korki, albo kluczyć krętymi drogami przez Radom i Lublin. Via Carpatia ma to zmienić. Gdy już powstanie, kierowcy ciężarówek i aut osobowych wreszcie zyskają płynną, bezkolizyjną trasę, która pozwoli ominąć stolicę. To nie tylko oszczędność czasu, ale i nerwów – zwłaszcza dla zawodowych kierowców, którzy dziś tracą godziny w gigantycznych korkach na węźle „Konotopa”.

Wschód Polski wyjdzie z cienia
Via Carpatia to nie tylko trasa dla aut ciężarowych. To szansa na rozwój zapomnianych regionów. Dziś podróż z Białegostoku do Rzeszowa to prawdziwa droga przez mękę – wąskie drogi, brak obwodnic, wieczne remonty. Nowa trasa ma przyciągnąć inwestorów, otworzyć tereny pod magazyny logistyczne i hotele, a turystom ułatwić dojazd do Bieszczad czy Suwalszczyzny. Może wreszcie Podlasie i Lubelszczyzna przestaną być „trasą tranzytową”, a staną się celem podróży?

Argumenty PRZECIW: dlaczego kierowcy mają prawo być sceptyczni?

„Budują tak wolno, że zanim skończą, będę jeździł dronem”
Via Carpatia miała być gotowa w latach 20. XXI wieku. Tymczasem w 2025 roku wciąż nie wiadomo, kiedy ukończą kluczowe odcinki. Problem? Biurokracja, protesty ekologów i brak konsekwencji w planowaniu. Gdy w końcu cała trasa zostanie oddana (około 2030 roku?), może się okazać, że ruch tranzytowy zdążył już przenieść się na inne szlaki – albo że samochody autonomiczne i drony dostawcze zmienią zasady gry.

Ekspresówka czy „półśrodek”?
Pierwotnie Via Carpatia miała być w pełni bezkolizyjną ekspresówką. Dziś wiemy, że na wielu odcinkach (np. między Ełkiem a Białymstokiem) powstaną zwykłe drogi dwujezdniowe. To rozwiązanie tańsze, ale czy wystarczające? Kierowcy zawodowi już teraz narzekają, że brak pełnej ekspresówki oznacza ciągłe wyprzedzanie TIR-ów i ryzyko kolizji. Czy Via Carpatia nie stanie się więc kolejną „DK8 bis” – czyli drogą, która tylko częściowo rozwiązuje problemy?

Via Carpatia miała być dumą polskiej infrastruktury, a stała się symbolem problemów, z którymi boryka się nasze budownictwo drogowe. Zamiast gotowej trasy mamy niekończące się dyskusje, zmiany planów i opóźnienia. Jeśli nic się nie zmieni, pełne otwarcie Via Carpatii może zająć nawet 10 lat. Czy warto czekać? Czy może lepiej już dziś zacząć naprawiać system, który sprawia, że każda duża inwestycja w Polsce musi się przeciągać?

Waszym zdaniem – czy Via Carpatia to przyszłość, czy kolejna niewykorzystana szansa?

Źródła:

Exit mobile version