Spis treści
- Odwołanie mandatu – trudne, choć nie niemożliwe
- Odwołanie mandatu – kto może odwołać mandat?
- Odwołanie mandatu – w jakich sytuacjach może być skuteczne?
- Odwołanie mandatu – jak przebiega procedura?
- Odwołanie mandatu – nie musisz odwoływać czegoś, czego nie przyjąłeś/ęłaś
Popełnienie wykroczenia na drodze, które zostało odnotowane przez służby i spowodowało zatrzymanie kierowcy to zawsze stres. Stres przede wszystkim dla kierowcy, bo dla policjantów drogówki to codzienność. W stresie często popełniamy błędy i w nerwach akceptujemy mandat. Czy odwołanie mandatu niesłusznie nałożonego jest możliwe? Tak, podpowiadamy jak to zrobić. Jednocześnie wyjaśniamy, że w razie wątpliwości co do popełnienia wykroczenia lepszym rozwiązaniem jest inne podejście niż składanie wniosku o odwołanie mandatu.
Odwołanie mandatu – trudne, choć nie niemożliwe
Co do zasady mandat karny to uproszczona forma nakładania grzywny za popełnione wykroczenia. Nie bez przyczyny podczas każdego spotkania z policjantem, wynikającego z rzekomo popełnionego przez kierowcę wykroczenia, prowadzący pojazd jest zawsze przez mundurowego pytany: „Czy przyjmuje Pan/Pani mandat?”. Od twojej odpowiedzi bardzo wiele zależy. Jeżeli odpowiesz „Tak”, jest to w praktyce równoznaczne z tym, jakbyś przyznał/a się do winy przed obliczem sądu. Kierowca się przyznaje, policjant wystawia mandat, kierowca ma zapłacić. Na tym sprawa się kończy. Jak jednak wspomniałam, kontrola drogowa to dla wielu kierowców stres, zatem wielu z nich mówi „Tak” nie do końca zdając sobie sprawę z tego, czy w ogóle słusznie zostali ukarani. Jeżeli masz pewność że wypisano Ci mandat niesłusznie, masz możliwość odwołania się od mandatu drogowego, ale jest pewien problem – przepisy regulują jedynie kilka przypadków, kiedy takie odwołanie będzie skuteczne.
Odwołanie mandatu – kto może odwołać mandat?
Zgodnie z oficjalnymi informacjami publikowanymi przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, odwołać mandat mogą następujące osoby:
- każdy, kto dostał mandat i ma pewność, że dostał go niesłusznie,
- jeśli osoba, która dostała mandat ma mniej niż 17 lat – rodzic lub opiekun prawny,
- przedstawiciel ustawowy lub kurator osoby ubezwłasnowolnionej, która dostała mandat,
- przedstawiciel służby (na przykład policji, straży granicznej), która wydała mandat niesłusznie – z urzędu,
- przedstawiciel sądu, który dowiedział się, że przedstawiciel służby wystawił mandat niesłusznie – z urzędu.
Odwołanie mandatu – w jakich sytuacjach może być skuteczne?
Za jakie działanie wystawiony mandat jest nieprawidłowy, innymi słowy: w ogóle nie powinien być wystawiany? Przepisy wyróżniają następujące sytuacje, w których można się skutecznie odwołać od wystawionego mandatu:
- za działanie, które nie było wykroczeniem – na przykład było wykroczeniem tylko do 31 grudnia, a policjant wystawił ci mandat 5 stycznia kolejnego roku (przepisy często się zmieniają wraz z upływem kalendarzowego roku),
- za działanie, za które może ukarać tylko sąd – na przykład grozi za to areszt, a nie mandat,
- za działanie w obronie koniecznej lub obronie dobra chronionego prawem, jeśli niebezpieczeństwa nie można było uniknąć. Na przykład parkujesz samochód w niedozwolonym miejscu, by ratować czyjeś życie,
- za działanie, które zostało spowodowane twoją chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym lub innym zakłóceniem czynności psychicznych. Na przykład przekraczasz prędkość, bo masz atak schizofrenii i wydaje ci się, że musisz uciekać.
Z powyższych czterech przypadków, najbardziej realny jest punkt trzeci, kiedy popełniasz świadomie wykroczenie, gdyż np. widzisz sytuację, że ktoś potrzebuje natychmiastowej pomocy i np. nieprawidłowo parkujesz, by komuś pomóc, a później dostajesz mandat, który – ważne – przyjmujesz (bo działasz np. w stresie). W takim przypadku masz bardzo duże szanse na skuteczne odwołanie takiej kary. Atak choroby psychicznej (np. schizofrenii) również stanowi przesłankę do anulowania mandatu, ale to pyrrusowe zwycięstwo, bo w takim przypadku kierowca w wyniku pogorszenia stanu zdrowia może stracić uprawnienia. Tutaj taka ciekawostka, jak myślicie, czy osoba chora na schizofrenię może mieć prawo jazdy? Otóż tak, pod warunkiem jednak że dysponuje pozytywną opinią lekarza prowadzącego (psychiatra), zatem choć mandat może być anulowany, to kierowca może być skierowany na ponowne badania potwierdzające jego zdolność do prowadzenia pojazdów.
Odwołanie mandatu – jak przebiega procedura?
Jeżeli uznasz, że masz duże szanse na odwołanie niesłusznie nałożonego na Ciebie mandatu karnego, musisz się przygotować do procedury odwoławczej. Oto co należy zrobić:
- Przygotuj wniosek o uchylenie mandatu drogowego. Na jego złożenie masz do 7 dni od daty wystawienia mandatu. Nie ma wzorów tego typu wniosków, musisz do napisać samodzielnie; powinien on zawierać:
- imię i nazwisko wnioskodawcy,
- numer PESEL,
- miejsce zamieszkania,
- seria i numer nałożonego mandatu (znajdziesz te dane w prawym, górnym rogu blankietu mandatowego wystawionego przez policjanta),
- opis całego zdarzenia i okoliczności wyjaśniające, czemu twój mandat należy uchylić
- Tak przygotowany wniosek składasz do sądu rejonowego właściwego dla miejsca, w którym wystawiono mandat. Wniosek można wysłać pocztą lub dostarczyć do biura podawczego konkretnego sądu,
- Czekaj na odpowiedź listowną z sądu z informacją o dacie posiedzenia, możesz też dostać od razu decyzję sądu,
Niestety nie ma określonego przepisami terminu oczekiwania, co do zasady sądy starają się, by czas oczekiwania był jak najkrótszy. Od decyzji sądu (np. gdy sąd odmówi uchylenia mandatu) nie możesz się już odwołać. Dlatego na koniec proponujemy alternatywne podejście.
Odwołanie mandatu – nie musisz odwoływać czegoś, czego nie przyjąłeś/ęłaś
Jak wcześniej wspomniano postępowanie mandatowe jest postępowaniem uproszczonym, ale by doszło do skutku, kierowca, którego policjant chce ukarać, musi się zgodzić na jego przyjęcie. Tymczasem kierowca wcale nie musi tego robić. Jeżeli uważasz, że nie popełniłeś/aś żadnego wykroczenia, a mandat został Ci wystawiony niesłusznie i – co bardzo ważne – masz dowody na poparcie swojej tezy (np. świadków, nagranie z wideorejestratora, itp.) nie przyjmuj mandatu. Policjant wówczas będzie musiał wystawić wniosek o ukaranie do sądu. Przed sądem obie strony będą mogły przedstawić swoje racje i dowody, a sąd podejmie decyzję. Jaką? To już od sądu zależy.